Aueher hoen/western capercaillie (Tetrao urgallus)

Afmetingen: 77x85x43cm

Gewicht: 3,6kg

De Aueher hoen of Western capercaillie (Tetrao urogallus) is een grote en imposante vogel die behoort tot de familie van de hoenderachtigen (Phasianidae). Deze vogel is beroemd vanwege zijn indrukwekkende verschijning, het spectaculaire baltsgedrag van de mannetjes, en zijn voorkeur voor bossen.

Western Capercaillie (Tetrao urogallus)

Uiterlijk

De Western capercaillie heeft een opvallend uiterlijk en een behoorlijke grootte, wat hem gemakkelijk te herkennen maakt.

• Mannetje: Het mannetje is aanzienlijk groter dan het vrouwtje en heeft een opvallend glanzend zwart verenkleed met een groenblauwe glans op de borst en de nek. De kop is voorzien van een rode wenkbrauwvlek en een kleine kam boven op de kop. Het mannetje heeft een grijsbruine staart die in een wiegvormige structuur is geplaatst, wat helpt bij het baltsgedrag. De mannetjes hebben ook een opvallende grootte, met een lichaamslengte van 80-105 cm en een gewicht van 2-4 kg.
• Vrouwtje: Het vrouwtje is kleiner en heeft een lichter bruin verenkleed met een marmereffect, wat een uitstekende camouflage biedt in het bos. De vrouwtjes hebben geen kam en minder opvallende kleuren, maar ze vertonen wel een mooi patroon in de veren. Het vrouwtje is ongeveer 50-60 cm lang en weegt ongeveer 1-2 kg.

Gedrag

De Western capercaillie is een bosbewoner die voornamelijk in dichte naaldbossen of gemengde bossen leeft. Ze zijn overdag vooral actief in de vroege ochtend en de late middag, hoewel ze in de winter ook vaak in de vroege uren te vinden zijn. Het gedrag van de mannelijke vogels is bijzonder interessant, vooral tijdens het baltsseizoen.

• Baltsgedrag: Tijdens het baltsseizoen vertoont het mannetje een spektakel dat vooral in de lente plaatsvindt. Het mannetje maakt een geluid dat klinkt als een krachtige "boem" of een diepe roep, die gepaard gaat met het opblazen van zijn borst en het omhooghouden van zijn staart. Dit maakt het mannetje visueel indrukwekkend en zorgt ervoor dat het vrouwtje wordt aangetrokken. Tijdens de balts beukt het mannetje met zijn vleugels, wat voor een resonantie in het bos zorgt.
• Voedsel: De Western capercaillie is een omnivoor die zich voedt met een breed scala aan planten. Hun dieet bestaat voornamelijk uit naalden, bessen, schors, en insecten. In de lente en de zomer kunnen ze ook gras en kruiden eten. Ze gebruiken hun scherpe poten om voedsel te zoeken tussen de bomen en op de bosbodem.

Verspreiding en Habitat

De Western capercaillie komt voor in Europa en Azië en wordt voornamelijk aangetroffen in de bosgebieden van Scandinavië, Rusland, Polen, Duitsland, en delen van Frankrijk en Spanje. In Noord-Amerika is de soort niet aanwezig.

• Habitat: Ze hebben een voorkeur voor dichte naaldbossen, vooral gemengde bossen en berkenbossen, waar ze de beschikking hebben over voldoende bomen voor beschutting en voedselbronnen. In de winter kunnen ze ook vaak op hogere hoogtes in de bossen worden aangetroffen, waar ze zich voeden met naalden en schors.

Voortplanting

De Western capercaillie heeft een vrij complex voortplantingsgedrag, dat voornamelijk plaatsvindt in de lente.

• Nest: Het vrouwtje bouwt een nest op de grond, vaak in de buurt van een dennenboom of een struik. Het nest bestaat uit gras, takken en bladeren die het vrouwtje zorgvuldig plaatst.
• Eieren: Het vrouwtje legt ongeveer 6-12 eieren, die een groene of olijfachtige kleur hebben. Na het leggen blijft het vrouwtje het nest bewaken, terwijl het mannetje zijn werk vooral beperkt tot de balts.
• Jongen: De jongen komen na ongeveer 26-28 dagen uit het ei en zijn al redelijk goed ontwikkeld, in staat om direct met de moeder mee te lopen. Ze worden de eerste weken beschermd door hun moeder, en ze beginnen hun eigen voedsel te zoeken naarmate ze groeien.

Conservering

De Western capercaillie wordt op de IUCN Rode Lijst geclassificeerd als kwetsbaar. De populatie is in sommige delen van Europa gedaald door habitatverlies (door bosbouw en ontbossing), verstoring door menselijke activiteiten, en klimaatverandering.

• Bedreigingen: Naast menselijke verstoringen en verlies van habitat zijn de capercaillies ook gevoelig voor roofdieren zoals vos en vossen, die eieren en jonge vogels kunnen eten. Andere bedreigingen zijn de afname van bossen en de intensivering van landgebruik.

Unieke Kenmerken

• De Western capercaillie is een van de grootste hoenderachtige vogels in Europa.
• Het baltsgedrag van het mannetje is spectaculair en een van de meest fascinerende kenmerken van de soort.
• De rode wenkbrauwvlek op de kop van het mannetje is een opvallend kenmerk dat de capercaillie onderscheidt van andere hoenderachtige vogels.

Culturele Betekenis

De Western capercaillie heeft een culturele betekenis in sommige Europese landen, waar hij wordt beschouwd als een symbool van de ongerepte natuur en het bos. In sommige regio's wordt de capercaillie als wild gejaagd voor zijn vlees, hoewel dit tegenwoordig vaak verboden is om de populaties te beschermen.

Samenvatting

De Western capercaillie is een majestueuze en imposante vogel, bekend om zijn indrukwekkende grootte, prachtige baltsgedrag en belangrijke rol in de bossen van Europa. Hoewel de soort kwetsbaar is door bedreigingen zoals habitatverlies en verstoring, blijft de capercaillie een iconisch symbool van het bosleven.